Column van Ronald le Clercq: Papieren tijgers

Regels moeten er zijn. Wetgeving legt het allemaal vast. Maar tussen regels bedenken en wetgeving bepalen bevindt zich vaak de wankele balans tussen theorie en praktijk. Het is geen geheim dat er van achter bureaus de mooiste en veiligste zaken worden bedacht. Zoals onlangs die bijna legendarisch te noemen aanschaf van een aantal razendsnelle bolides voor de politie om eveneens razendsnelle criminele raceauto’s te kunnen inhalen en klemrijden; er zijn niet voldoende getrainde en bereidwillige agenten voor beschikbaar. Zouden ze inmiddels al rijden? Een voorbeeld van dat de praktijk wat weerbarstiger is dan de theorie.  

Het woud der verkeersborden

En om maar even bij het verkeer te blijven. Zo af en toe vinden we in het verkeer een woud aan verkeersborden. Een bord dat je vertelt dat je niet harder mag dan 50 km/u, gevolgd door een waarschuwing voor overstekende kinderen, met daarachter een voorrangsbord en dat je niet mag claxonneren tussen 23.00 uur en 7.00 uur, een verboden te parkeren bord en weer daarachter dat de weg eenrichtingsverkeer is. Dit voorbeeld is fictief, maar zoveel ‘bordeninformatie’ zien we helaas wel in het echt. Als automobilist moet je (in je hoofd) wel heel snel schakelen om te begrijpen waar je op moet letten. Jazeker, er is zonder twijfel over vergaderd; die verkeersregeling staat er niet zomaar toch? Overregeld, dat is wel zeker. Dit soort voorbeelden zien we in de praktijk te vaak. Dat is gevaarlijk. En wel om verschillende redenen. Teveel informatie levert door gebrek aan duidelijkheid alleen maar minder veiligheid op. Teveel informatie kan ook de indruk geven van dat de situatie helemaal veilig is gesteld. Degene die beschermd moet worden waant zich veilig. Maar wat als de regels niet altijd zichtbaar zijn? Hoe gaat een handhaver daarmee om? Zijn er trouwens wel voldoende handhavers om te controleren of de verbods- en gebodsborden wel keurig door de automobilist worden opgevolgd? Die vlieger gaat ook op voor het fabriceren en gebruik van PBM.

Schijnveiligheid

Maar goed, waarom bovenstaande voorbeelden? Al die regels en wetgeving scheppen een schijnveiligheid. Je denkt dat de informatie je helpt de juiste richting te bepalen en die dingen te doen die jouw veiligheid en daarmee die van anderen zeker stellen. Maar ook dat je geen dingen gaat doen die je volgens de regels en wetgeving zeker niet mag doen!

Handhaving

Regels zijn alleen uitvoerbaar als er handhaving aan gekoppeld is. Wat betreft handhaving lijkt het er steeds meer op dat je meer kans hebt in de Staatsloterij dan een boete te krijgen. Er gebeurt iets, er wordt over vergaderd, er valt een besluit en opeens is daar wetgeving al dan niet vanuit de EU. Buiten het feit dat er aan de zorgvuldigheid van het proces van totstandkoming soms wel wat lijkt te schorten, is de mogelijkheid tot handhaving er vaak domweg niet. En zo is er wederom een papieren tijger gearriveerd in een woud van regels waar ook vele paarse krokodillen te vinden zijn. Het wordt de hoogste tijd dat alle partijen die betrokken zijn bij veiligheid en de handhaving daarvan een sterke brug bouwen tussen theorie en praktijk, zodat de papieren tijgers echte klauwen en tanden krijgen. Dan wordt onze maatschappij voor de mens echt een beetje veiliger.