Jurist te gast
De redactie van het Vlugschrift heeft een jurist gevraagd om een juridische blik te werpen op zaken die te maken hebben met PBM. Voor dit Vlugschrift is Mr. Carst Teiwes te gast.
Mr. Carst Teiwes is werkzaam bij Kortman Advocaten in Den Haag. Carst adviseert en procedeert op het gebied van het ondernemingsrecht, vastgoedrecht en intellectuele eigendom.
Corona en overmacht: wat zijn de gevolgen voor uw overeenkomsten?
Nederland gaat momenteel gebukt onder wat de geschiedenis ingaat als de coronacrisis. Is deze crisis een vorm van overmacht? Welke gevolgen heeft een beroep op overmacht voor de overeenkomsten die u heeft gesloten?
Als ondernemer sluit u dagelijks overeenkomsten. Deze overeenkomsten zijn bindend. Toch kunnen er uitzonderingen zijn op dit uitgangspunt. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van overmacht.
Overmacht kan op twee manieren effect hebben op uw bedrijfsvoering. U kunt namelijk afnemer of leverancier zijn. Als afnemer zult u een beroep willen doen op overmacht. Een geslaagd beroep op overmacht betekent immers dat u het product of de dienst niet af moet nemen. Als leverancier wilt u juist dat er geen beroep wordt gedaan op overmacht. U wilt immers dat uw afnemer het product of de dienst afneemt.
Wanneer is er nu sprake van overmacht? Hiervoor moeten we kijken in de overeenkomsten die u heeft gesloten. Partijen zijn namelijk vrij om afspraken te maken over de vraag wat er onder overmacht wordt verstaan. Is er niets afgesproken dan vallen we terug op de wet om overmacht te definiëren.
Overmacht: overeenkomst
Vaak is er in overeenkomsten een clausule opgenomen waarin partijen afspraken maken over welke situaties als overmacht kwalificeren. Veel voorkomende overmachtssituaties zijn oorlogen, stakingen of natuurrampen. Of de coronacrisis onder deze laatste categorie kan worden geschaard is een vraag die uiteindelijk door de rechter zal moeten worden beantwoord.
Mijn overtuiging is dat een beroep op overmacht een goede kans van slagen heeft, zeker gezien de aard en omvang van de crisis. Het loont daarom de moeite om uw contracten (en uw algemene voorwaarden) na te lezen en na te gaan wat u heeft afgesproken over overmachtssituaties.
Overmacht: de wet
Als er in de overeenkomsten geen afspraken zijn gemaakt dan vallen we, voor de beantwoording van de vraag wat overmacht is, terug op de wet, meer specifiek artikel 6:74 BW. Of een beroep op dit artikel kans van slagen heeft is afhankelijk van alle specifieke omstandigheden van het geval. Ook in dit geval acht ik een beroep op overmacht redelijk kansrijk.
Truc van Teiwes: onvoorziene omstandigheden
Mislukt een beroep op overmacht? Doe dan een beroep op onvoorziene omstandigheden. Het moet gaan om toekomstige omstandigheden, dat wil zeggen omstandigheden die bij het sluiten van de overeenkomst nog niet bekend waren. Een beroep op onvoorziene omstandigheden moet zeer goed worden onderbouwd. Mijn ervaring is dat rechters erg voorzichtig zijn bij het wijzigen van overeenkomsten met een beroep op onvoorziene omstandigheden.
Tip van Teiwes
Check uw overeenkomsten (en algemene voorwaarden) op overmachtsclausules. Op deze manier komt u niet voor vervelende verrassingen te staan. Bij vragen kunt u uiteraard contact met mij opnemen.
Mr. C. Teiwes – [email protected]