Adaptogene capaciteit

Foto: Evelien Lems

Wanneer het gaat om veiligheid dan komen er regels en procedures bij kijken. Logischerwijs zijn deze nodig voor duidelijkheid en daarmee risico’s te beperken. In het opvolgen van deze noodzakelijke regels en procedures is het voor een werkgever wenselijk dat werknemers strikt zijn. Zo wordt de veiligheid immers gewaarborgd.

Veiligheidsregels en procedures dienen te worden opgevolgd. Daarnaast is het wenselijk dat een werknemer binnen de kaders initiatiefrijk is. Een goede werknemer ziet mogelijkheden, schat risico’s goed in en gaat flexibel om met verandering.

Het is op alle fronten positief wanneer er een gezonde mate van adaptogene capaciteit is; het vermogen je aan te passen aan een nieuwe situatie.

Flexibiliteit

Mensen met lage adaptogene capaciteiten weten goed wat te doen in een specifieke situatie. Echter, wanneer deze situatie verandert, zijn zij niet in staat een passende reactie te geven. Zij reageren op de veranderde situatie precies hetzelfde als op de oude situatie of zijn helemaal niet in de mogelijkheid te reageren. Zij zijn niet in staat flexibel mee te bewegen in de verandering. Deze mensen zijn goed te herkennen wanneer er een verandering wordt doorgevoerd in de organisatie. Zij hebben grote moeite zich aan te passen aan nieuwe werkwijzen, collega’s of bedrijfsstructuren en ervaren stress in deze situaties.

Een werknemer met gezonde adaptogene capaciteiten ziet de verandering tijdig, verkent de mogelijkheden en herkent wat het beste in de nieuwe situatie past en handelt daarnaar.

Enerzijds is er dus een bepaalde inflexibiliteit die men verwacht van een werknemer wanneer het gaat om het opvolgen van regels en procedures. Anderzijds is de flexibiliteit van een werknemer met gezonde adaptogene capaciteiten wenselijk.
Variatie

Niet iedereen beweegt van nature even soepel mee met veranderingen. Dit is zelden vanuit onwil. Er zijn vele factoren die bijdragen aan de adaptogene capaciteiten van een persoon. Zo spelen het energieniveau, verbindingen in het brein, mind set en leefstijl een belangrijke rol. Gelukkig is daardoor de adaptogene capaciteit beïnvloedbaar. Zelfs al met kleine veranderingen, juist daar waar er veel routine is. 

Voorbeelden:

• In plaats van altijd dezelfde route naar het werk; rij regelmatig een andere route.
• In plaats van elke dag een boterham met kaas tussen de middag; eet regelmatig iets compleet nieuws.
• In plaats van altijd dezelfde wandeling; ontdek nieuwe routes en gebieden.

Zo wordt ook de adaptogene capaciteit van collega’s/medewerkers getraind:

• In plaats van mailen; bel of loop langs.
• In plaats van een zittend overleg; wandel samen.
• In plaats van lunchen met het management; sluit aan bij collega’s van de werkvloer.

Wanneer er continue variatie wordt aangebracht in dagelijkse activiteiten, wordt het brein getraind in flexibiliteit. Zo wordt de adaptogene capaciteit vergroot. Daarmee wordt stress vermindert en werkplezier en veiligheid vergroot.